Vào khoảng giữa thập niên 1960, Trịnh Công Sơn từng nhiều lần theo một người bạn thân đến thăm bạn gái của anh ấy ở đường Cao Thắng. Cô bạn gái này có một đứa em gái chừng 6 - 7 tuổi vẫn líu lo chân sáo quanh nhà. Cô bé chẳng quan tâm đến những ai đang ở trong nhà mình, còn nhạc sĩ cũng chẳng cần để ý tới lũ con nít... Sau khi người bạn qua đời, Trịnh Công Sơn vẫn thỉnh thoảng đến thăm mẹ cô bạn gái do sự tương đắc trong tinh thần văn nghệ...
Bé gái đó tên Phạm Thị Hoàng Lan, là con út trong một gia đình gồm 6 người con. Mẹ của cô yêu thích nghệ thuật và là bạn thân của kịch sĩ Kiều Hạnh nên ngay từ lúc Hoàng Lan còn rất nhỏ đã gửi cô làm con nuôi của cặp vợ chồng nghệ sĩ Kiều Hạnh - Phạm Đình Sỹ (bố mẹ của ca sĩ Mai Hương, ông Sỹ là anh cùng cha khác mẹ với ca sĩ Thái Hằng, nhạc sĩ Phạm Đình Chương và ca sĩ Thái Thanh - NV).
Năm 7 tuổi, Hoàng Lan tham gia Ban nhi đồng Tuổi Xanh của Kiều Hạnh và Phạm Đình Sỹ với tên Tí Hon (cũng là tên gọi ở nhà). Tí Hon đã cùng với ban Tuổi Xanh hát trong các chương trình Phát thanh học đường trên đài Sài Gòn và trong các buổi phát thanh, truyền hình dành cho thiếu nhi trong một thời gian khá dài.
Không chỉ có năng khiếu ca hát, với khuôn mặt xinh xắn, hồn nhiên và biểu cảm, năm 9 tuổi, Hoàng Lan được mời đóng vai chính trong phim Đôi guốc của bé của đạo diễn Minh Đăng Khánh cùng với các tên tuổi Sĩ Phú, Linh Sơn, Hoàng Long. Sau đó, Tí Hon còn được mời giữ vai phụ trong phim Như giọt sương khuya với Trần Quang và Bạch Tuyết thủ vai chính, do Bùi Sơn Duân đạo diễn.
Sau năm 1975, Hoàng Lan xuất hiện trong phim Tiếng đàn, rồi thi vào ngành múa chuyên nghiệp của Trường Quốc gia âm nhạc. Năm 1980, cô ra trường và đi dạy múa tại Trường Văn hóa Thành phố trong 2 năm liên tiếp. Chính trong giai đoạn này, cô thiếu nữ 20 tuổi Hoàng Lan gặp lại ông anh Trịnh Công Sơn trong chuyến công tác văn nghệ ở Bệnh viện Sùng Chính... Trịnh Công Sơn không nhận ra cô, may mà có nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu nhắc. Sau công tác, Trịnh Công Sơn mời Hoàng Lan về nhà anh, nơi ra vào tấp nập những khách khứa, bạn bè của người nhạc sĩ lừng danh.
Cô thiếu nữ Hoàng Lan từ đó đã khám phá thêm được một thế giới mới lạ, sau khi đến ngôi nhà này nhiều lần cũng như từng được Trịnh Công Sơn đến nhà chở đi ăn sáng hay trưa trên chiếc xe PC màu cam quen thuộc của anh. Hai người gặp nhau gần như hằng ngày, khi cùng đi ăn trưa, khi đi uống nước sau khi tan sở tại những địa điểm quen thuộc như Brodard hoặc Givral. Tuy gần gũi như vậy, nhưng cả hai chẳng ai thổ lộ về tình cảm của mình.
Ông Hoàng Tạ Thích (em rể Trịnh Công Sơn) viết trên nguyệt san Người Đẹp Việt Nam năm 2004 như sau: “Năm 1981, anh gặp Hoàng Lan... Đó là hình ảnh của một cô gái thanh xuân lúc nào cũng sống động vui tươi. Tóc mây buông xõa, môi cười họa mi. Đóa hoa vàng đã nhập vào hồn làm anh ngây ngất... Nhân ngày sinh nhật của Hoàng Lan, anh đã nhờ người đem đến tặng nàng 21 cành hoa hồng vàng... “Yêu em một đóa hoa vàng. Yêu em một phút Hoàng Lan tình cờ” và “Em đến bên đời, hoa vàng một đóa, một thoáng hương bay trên trời phố lạ...”. Hoa vàng mấy độ viết cho Hoàng Lan năm 1981, nguyên bản là Một thuở hoa vàng... Như sực nhớ ra bài này mang một nỗi buồn (Hoàng Lan nói lời chia tay trước đó mấy ngày) và tên bài hát Hoa vàng một thuở như có vẻ cay đắng, Trịnh Công Sơn vội lấy một câu trong bài để làm tựa mới Hoa vàng mấy độ”.
Hoàng Lan cho biết thời gian đó cô đang rất buồn vì người yêu đầu đời đã vượt biên và cô cũng đang dự tính đi theo cách ấy: “Thật sự lúc đó em không có nghĩ gì hết, em buồn em đi thôi. Đi, nhưng anh ấy không nói chuyện. Tính anh Sơn thì anh ấy ít nói lắm, không nói gì nhiều”. Tình cảm giữa hai người cứ lãng đãng và vu vơ như vậy cho đến khi Hoàng Lan quyết định tránh gặp mặt. Những lần Trịnh Công Sơn đến nhà chờ cô đi làm về, khi về gần đến nhà, nhìn thấy chiếc xe màu cam quen thuộc là Hoàng Lan phải chạy xe vòng ngoài phố cho đến khi biết anh đã ra về.
Cũng thời gian này, vào dịp sinh nhật Hoàng Lan năm 1981, quà tặng của Trịnh Công Sơn là một hộp áo quần thời trang và mỹ phẩm kèm theo 2 bản nhạc Hoa vàng một thuở và Như một lời chia tay...
Cuối năm 1982, Hoàng Lan lấy chồng. Trước khi cưới, cô trả lại cho Trịnh Công Sơn tất cả những món kỷ niệm, chỉ giữ lại một bộ dây đàn. Năm 1985, Hoàng Lan cùng chồng vượt biên và sau đó được vào Canada. Hiện vợ chồng cô và 2 con gái đang cư ngụ ở TP.Burlington.
Hơn 3 năm sau khi Trịnh Công Sơn qua đời, CD Hoa vàng một thuở ra mắt tại Canada. Người trình bày nhạc phẩm này cùng Như một lời chia tay (và một số nhạc phẩm của các tác giả khác) là Hoàng Lan.
Lý do sự ra đời của Hoa vàng một thuở đã được Hoàng Lan xác nhận cùng với hình chụp nguyên bản nhạc phẩm này trên CD cùng lời đề tặng: “Viết cho sinh nhật Hoàng Lan 25.4.1981” và chữ ký: “Trịnh Công Sơn 08.04.1981”. Và đúng như người em rể của Trịnh Công Sơn đã viết: “Dĩ nhiên cánh Hoàng Lan bây giờ đã được cắm vào một chiếc bình yên ấm. Nhưng vẫn nghe như “em cười đâu đó, trong lòng phố xá đông vui. Một vết thương thôi, riêng cho một người”... (còn tiếp)
Bình luận