Đơn cử, chúng ta muốn kéo giá vàng trong nước xuống sát với giá thế giới thì tính đến hôm qua, giá đã lên tới hơn 92 triệu đồng/lượng, cao nhất trong lịch sử và đắt hơn vàng thế giới gần 20 triệu đồng/lượng. Một kết quả choáng váng nhưng không bất ngờ. Thứ nhất, giá đấu thầu vàng do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đưa ra từ phiên đầu tiên cho đến phiên gần đây nhất đã cao hơn gần 5 triệu đồng/lượng. Trong khi đó, cùng quãng thời gian này, giá vàng thế giới giảm khoảng 15 USD. Giá trúng thầu cao còn bị đẩy lên thì làm sao giá thị trường xuống thấp? Thứ 2, chúng ta đấu thầu để tăng cung cho thị trường nhưng trong 5 phiên đã thực hiện thì 3 phiên bị hủy, 2 phiên ế ẩm nên khan hiếm vẫn hoàn khan hiếm. Hai nguyên nhân trên dẫn đến nguyên nhân thứ 3: tâm lý giữ chặt vàng không bán ra của những người đang sở hữu. Bởi ai theo dõi cũng nhận thấy ngay cả NHNN còn định giá cao chót vót cho vàng nên bán ra có nguy cơ hớ nặng. Những điều này dẫn đến tình trạng cả thị trường "nhìn" nhau cảnh giác cao độ, còn giá vàng thì cứ bốc đầu tăng dựng đứng. Thậm chí, kịch bản giá vàng lên tới 100 triệu đồng/lượng cũng đã được đặt ra nếu không nhanh chóng có giải pháp thiết thực, hiệu quả hơn.
Nhưng giải pháp nào để vẹn cả đôi bên là cơ quan quản lý nhà nước và thị trường thì không đơn giản. Nếu chỉ kéo giá xuống, thực chất không quá khó với NHNN. Cứ đưa giá đấu thầu xuống thấp, sát với giá vàng thế giới (bao gồm cả thuế, phí...) thì chắc chắn sẽ đạt mục tiêu. 11 năm trước chúng ta đã làm theo cách này và giá vàng trong nước cũng đã được kéo xuống. Thế nhưng việc này cũng có thể làm lợi cho một số "tay to" trên thị trường tận dụng để bán cao mua thấp. Chưa kể bán thấp, nếu giá vàng thế giới đi lên, chẳng khác nào NHNN làm thiệt hại cho ngân sách. Nhưng bán giá cao thì kết cục như chúng ta chứng kiến, giá vàng miếng SJC đã thoát ly hoàn toàn với giá thế giới, một mình một chợ phi thẳng lên mức cao nhất trong lịch sử tính đến hết phiên hôm qua. Còn kéo giá theo lộ trình, nghĩa là thấp dần đều cho đến ngày tiệm cận với thế giới thì cũng khó vì giá vàng biến động từng ngày, từng giờ. NHNN còn bao việc phải lo, đâu thể tối ngày tổ chức đấu thầu vàng bình ổn thị trường được.
Thế khó của NHNN là do đóng cả hai vai, vừa là cơ quan quản lý về chính sách tiền tệ nói chung, vàng nói riêng lại vừa đảm bảo cung cầu, độc quyền sản xuất vàng miếng SJC, độc quyền nhập khẩu nguyên liệu vàng. Nên khi có xáo trộn, chỉ có thể dùng các giải pháp hành chính để xử lý tình thế. Và tất yếu là không thể giải quyết căn cơ các vấn đề của thị trường vàng. Chính vì vậy, nên trả vàng về cho thị trường bằng một giải pháp dài hạn và triệt để, đó là bỏ quy định độc quyền vàng miếng SJC cũng như độc quyền nhập khẩu nguyên liệu vàng của NHNN trong Nghị định 24 thay vì cứ đấu thầu rồi tiến thoái lưỡng nan, giá cao không được mà giá thấp cũng không xong.
Hôm qua, Chính phủ đã tiếp tục yêu cầu NHNN có giải pháp quản lý, kiểm soát chặt hoạt động, giao dịch trên thị trường vàng. Theo đánh giá của Chính phủ, quản lý thị trường vàng thời gian qua còn bất cập, giá trong nước và quốc tế chênh cao. Điều này ảnh hưởng tăng trưởng, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.
Thị trường vàng cần một chính sách dài hơi thay vì cứ loay hoay các giải pháp tình thế.
Bình luận (0)